Wat is verbinding?

‘We moeten de verbinding zoeken!’ Vormen van het werkwoord verbinden, ‘zij is een echte verbinder’, worden veelvuldig gebruikt in hedendaagse (management-)taal en in allerlei samenwerking situaties.

Verbinding is ‘in’, goed en wenselijk. Dat dit woord een steeds grotere rol speelt in onze werkpraktijk, is niet toevallig. Verwikkeld in systemen, in onze rationele-, doel- en rechtmatigheid denken, werd de menselijke maat eruit gedrukt. Verbinden laat de mens weer zien! Het verwijst naar (de vaardigheid tot) onderling contact. Maar wat er precies mee bedoeld wordt, weten we niet. Wat moeten we met wat verbinden? Wat betekent dat voor de samenwerking?

De digitale encyclopedie gebruikt een aantal betekenissen voor ‘verbinden’:

a. iets samenvoegen; iets dat twee of meer afzonderlijke delen verbindt;

b.(scheikunde) een chemische stof die bestaat uit twee of meer scheikundig elementen, het gaat hierbij om een stof met andere eigenschappen dan de elementen waar het uit is samengesteld;

c.(communicatie) het contact met iets of iemand vb: ik had hem aan de telefoon, maar de verbinding werd verbroken. Je met iemand in verbinding stellen [contact met hem opnemen].

Verbinding in samenwerking

Wanneer we 2 of meer entiteiten (lees: individuen/partijen) samenvoegen (zie a. en b.) om met elkaar samen te werken, ontstaat er een nieuwe entiteit (anders dan waaruit de afzonderlijke entiteiten zijn samengesteld). In samenwerking geldt dan als we de verbinding zoeken dat individuen hun EIGEN belangen, wensen en verwachtingen deels afleggen om deze te transformeren tot de nieuwe entiteit (die samenwerking heet). Deze nieuwe entiteit is het collectief waarin de gemeenschappelijkheid, wederzijdse belangen en nieuwe werkregels in besloten liggen.

In de laatste betekenis (c.) wordt verbinding contact hebben met iets of iemand. Als we ‘meer de verbinding moeten zoeken’, kan je zeggen dat we meer het persoonlijk contact mogen aangaan.

 Als we spreken over verbinding in samenwerking, dan bedoelen we dus:

  1. er is onderling (persoonlijk) contact met elkaar;
  2. we stellen de eigen set van wensen, belangen en verwachtingen ondergeschikt aan die van het collectief.

Conclusie, zonder verbinding kan goede samenwerking niet tot stand komen.

Verbinding is meer

Toch is verbinding meer. Verbinding heeft een diepere, persoonlijke component. Een component die in de dagdagelijkse werkpraktijk minder -of helemaal niet- wordt aangeraakt. Correctie, ze wordt zeker aangeraakt maar er wordt niets mee gedaan. Het is de ‘binnenwereld’ van het individu die hierin de hoofdrol speelt.

Een mens heeft een waarneembare ‘buitenwereld’. Dit komt tot uiting in zijn gedrag; hoe hij zit, staat, zich voortbeweegt en wat hij zegt. Zijn gedrag wordt bepaald door zijn ‘binnenwereld’. Dit zijn de gedachten, gevoelens, intenties, ervaringen en ‘mind’. Als voorbeeld, als  gedachten negatief zijn, zijn iemands woorden negatief. Als iemand blij is, is hij een prettiger mens om mee samen te werken.

De mind* -in plaats van geest-, noem ik hier zo bewust. De geest komt abstract overkomt. Te spreken over ‘een open mind’ en ‘mindfullness’ is in onze taal vrij gebruikelijk. Om te verbinden MOET je een open mind hebben!

Open & gesloten mind

Een open mind is eigenlijk een tegenspraak in zichzelf; de mind is per definitie open voor nieuwe situaties en zoekt altijd nieuwe wegen. De mind is creatief, adaptief en veerkrachtig. Zo werkt de mind.

De gesloten mind zien we in samenwerking situaties zo:

  • Ik houd categorisch vast aan mijn eigen mening;
  • Ik ga niet in gesprek met de ander, ik isoleer me;
  • Ik heb vooroordelen die van mijn gezicht zijn af te lezen;
  • Ik wil met niet openstellen;
  • Er is angst en wantrouwen ten opzichte van de ander;
  • We nemen onze toevlucht tot een hardere opstelling.

Als je een gesloten mind hebt, kun je geen ECHTE verbinding maken met anderen. Je wordt defensief, je vervalt tot starheid en uiteindelijk mondt dit uit in conflicten en wantrouwen.  Een gesloten mind is als een gevangenis. Je kunt niet zien wat er WEL is. De goede bedoelingen van de ander worden besmuikt en zijn aanleiding tot meer wantrouwen. Het blijft een ‘no win situation’.

Transformatie van de binnenwereld

De ‘transformatie van de binnenwereld’ is een korte stelling. Er zit een wereld achter. Als het gaat om samenwerking, de vaardigheid van de toekomst, zullen we de binnenwereld van individuen moeten gaan betreden (daar waar samenwerking niet tot stand komt). Want samenwerking stokt veelal bij de enkeling en die enkeling heeft een grote impact op samenwerking.

In dat geval moeten we persoonlijk worden. Want ook achter ‘n gesloten mind zit een wereld achter van nare ervaringen, onverwerkt verdriet en angst. Bemoeienis met samenwerking in de vorm van gedragsreflectie is tot daaraan toe. Gaat het over mijn binnenwereld, wat achter mijn gedrag gebeurt, dan liever geen bemoeienis.

Toch, om te verbinden is een open mind WEZENLIJK. De mind, en ook de gedachten en gevoelens, moeten zich verbinden met de mind van de ander. Allen zo komt er begrip tot stand. Een gesloten mind lukt dit nooit; er zal NOOIT een goed contact tot stand komen. Sterker nog, een gesloten mind is de oorzaak van conflict.

Als we samenwerking ECHT willen verbeteren zullen onze binnenwerelden, onze minds (en ook gedachten, gevoelens en intenties) onderwerp van gesprek en ontwikkeling zijn. Voor sommigen betekent dat zij hun binnenwereld leren te transformeren, te herscheppen, tot een open mind.

*Toelichting op de mind. De begrippen mind en brein worden vaak door elkaar gebruikt, er is geen goede definitie. De mind of de menselijke geest kan je zien het proces dat de stroom van informatie en (hart)-energie regelt. De mind staat in verbinding (!) met onze gedachten, gevoelens en intenties. 

Vind je dit artikel interessant en passend voor een situatie of team. Stuur dit artikel alsjeblieft door.

Dit artikel is onderdeel van een nieuw te schrijven boek over samenwerking. Het boek gaat over de impact van de enkeling op de samenwerking van een heel systeem. In dit boek wil ik verder ingaan op iemands binnenwereld en de gevolgen hiervan van op de samenwerking als geheel. Mocht je interesse hebben over dit thema. Mocht je een voorbeeld hebben, mail me n.vrancken@gespreksvoorzitter.nl.

Dit artikel is geschreven door Nathalie Vrancken ten behoeve van De Externe Voorzitter, experts van samenwerking en besluit.