Stel dat een leidinggevende zegt: ‘Laten we samenwerken als -waren wij- vrienden’.
Een aantal mogelijke reacties:
- Huh, we zijn hier toch niet vrijwillig?
- Nou, deze ‘vrienden’ zoek ik níet uit.
- Ik ben hier alleen maar om mijn brood te verdienen, anders was ik nu vissen!
- Die is van ‘t padje.
- Laten we het ajb zakelijk houden, dit is soft gezwets.
- Hé, zou daar wat inzitten?
Een paar jaar geleden werd mij duidelijk: als we als vrienden kunnen samenwerken dan is dat de beste richting voor elk project of bedrijf.
De tijd waar wij uitkomen -en sommigen nog zitten- is die van: zakelijk en privé gescheiden houden. Dat is natuurlijk gekunsteld en achterhaald: hoe kan je nou 3 tot 5 werkdagen jouw persoonlijkheid, jouw gedrag en privé-omstandigheid scheiden van het werk dat je uitvoert? De persoon wie je bent is nou net de reden geweest waarom jíj dit werk doet (en niet een ander).
Als je een rot humeur, een vervelende thuissituatie of ander gedoe hebt, is dat merkbaar op het werk. Misschien hou je ‘t even vol om ‘normaal’ te doen. Het langer ophouden is ongezond en lastig. Wanneer je je lang anders moet voordoen dan wat er in je omgaat geeft dat spanning (zet je lichaam letterlijk onder spanning) en geeft onnatuurlijk en grillig gedrag. Dat bemoeilijkt samenwerking.
De tijdgeest is aan het keren. Informeel is ‘in’, formeel duurt lang en kost geld. We geven het nog niet die woorden ‘laten we werken als waren we vrienden’, maar er is meer aandacht voor de persoonlijke kant van mensen met wie wij samenwerken.
Zelfs in de harde bouwwereld besteden we tijd en moeite aan uitwisseling over ‘de mens’ achter de medewerker. Ook in bankwereld, advieswereld en binnen de overheid zoeken we steeds meer informele momenten (lees het artikel ‘de kracht van informeel’) om persoonlijke diepgang in werkrelaties te krijgen door off-sites, persoonlijkheidstesten (en het gesprek erover) en kantoorinrichting (goede koffie, café inrichting, gezellige settings).
Ik geeft hier een aantal argumenten (ik houd van rijtjes) waarom het ‘werken als vrienden’ werkt in samenwerking. Als je kunt werken als vrienden dan:
- Wordt het onderlinge netwerk van werkrelaties sterker. Je vangt elkaar op, je helpt elkaar sneller en er is meer onderling begrip van elkaars merites en valkuilen. Zaken worden beter uitgesproken want vriendschap kan tegen een stootje.
- Is er ontspanning. Ontspanning betekent: werken zoals je bent vanuit je situatie, je persoonlijkheid en gedrag. Als je ‘at ease’ bent kunnen zaken die je prettig en minder prettig vindt beter besproken worden.
- Gedraag je je informeler. Pikorders verdwijnen, de taal wordt persoonlijker, je zoekt elkaar sneller op. Potentiële probleemsituaties worden sneller besproken en opgelost.
- Is er liefde en respect. Het liefde woord, nog vaak vermomd als het woord ‘verbinding’, hoor ik nu vaker op de werkplek. Er zijn eigenlijk 2 polariteiten van waaruit een mens handelt: hij handelt uit angst of uit liefde. Bij vrienden ligt er liefde onder. En in samenwerking is liefde, iets doen voor de ander om niet, fouten door de vingers zien, zo broodnodig.
Nu vraag je je misschien af of je werken als vrienden of vriendschap kan ‘afdwingen’ in werk en of het wel ethisch is om vriendschap als middel in te zetten. Ja, je kunt vriendschap bevorderen in werk (afdwingen klinkt zo berekenend).
Je kunt regelmatig tijd inruimen voor persoonlijke zaken en gesprek over de mens achter de werknemer. Belangrijk is overigens wel dat je uitlegt waarom je dit doet. Ik hoor nog wel eens ‘dat praten over jezelf is leuk en aardig, maar wanneer gaan we nu aan het werk?’. Het ‘nut’ (the why) ervan toelichten is dus cruciaal. Spreken over jezelf (voor enkelen nog onwennig) geeft inzicht in elkaar. Inzicht leidt tot begrip. Meer begrip leidt altijd tot betere samenwerking.
Met onwillige honden is het slecht hazen vangen, dat ook. ‘Ze willen dat wij een familie worden en dat wil ik niet’, werd mij onlangs gezegd. Er zijn mensen die er pertinent niet van houden. Over persoonlijke zaken spreken ze thuis al nooit, laat staan op het werk. Jammer natuurlijk. Maar ook, blijf het gesprek aangaan.
Is het ethisch? Jazeker. Het is zelfs holistisch, biologisch dynamisch, organisch en duurzaam. Werken als vrienden smeedt diepe en langdurige samenwerkingsverbanden. Dat geeft enorm veel plezier in ’t werk. Het bevordert werkgeluk. Je gaat naar je werk omdat je het naar je zin hebt. Omdat je mag zijn wie je bent. Hoe heerlijk is dat. Samenwerken als vrienden, wie kan daar nu tegen zijn.