In de harde werkwereld doen sinds enkele jaren nieuwe softe begrippen hun entree in het spreekdomein:
Verbinding | Context: ‘ik ben op zoek naar echte verbinding’. |
Kwetsbaarheid | Context: ‘geen openheid zonder kwetsbaarheid’. |
Intuïtie | Context: ‘ik volg mijn intuïtie die klopt meestal wel’. |
Gevoel | Context: mijn gevoel zegt me dat het goed zit’. |
In je hoofd | Context: ‘je zit veel in je hoofd; wat voel je eigenlijk?’. |
Hoe zou dat nou komen dat deze nieuwe knuffelachtige woorden in onze werk vocabulaire zich opdringen?
Is het door de toename van vrouwen in het werkveld? Wordt onze taal overspoeld door de taal van de coaches en psychologen (immers de ene helft coacht/’therapiet’ de andere helft van Nederland). Of is er iets anders aan de hand? Lezers, ik weet het antwoord op die vraag!
Nog meer auditieve observaties
Alvorens ik dit antwoord ga geven, wil ik nóg een observatie delen. In de groepen, gesprekken en overleggen waar ik kom, hoor ik variaties op:
- ‘Als het maar niet zweverig is’.
Bijvoorbeeld als men over de persoon achter de professional wil bespreken.
- ‘We houden hier niet van soft’.
Wanneer er gevraagd wordt waarom een groep mensen moeite heeft met een bepaalde manier van werken.
- ‘Haha, het wordt hier zeker een knuffelsessie!’.
In het geval dat er een kring van stoelen staat opgesteld om aan de slag te gaan in een themabijeenkomst.
- ‘Het moet wel zakelijk blijven’.
Als we bijvoorbeeld naar de diepere oorzaak van stokkende samenwerking zoeken.
Het zijn allemaal variaties van SOFT. En SOFT is iets waar men, zeker in een door mannen gedomineerde werkwereld, weg van wil blijven. Het is ZWEVERIG. Of het is TÉ PERSOONLIJK. Of het is DE ZACHTE KANT van het werk. Het is vooral IRRATIONEEL en EMOTIONEEL en dus niet meetbaar. En dat is …ja, wat is het eigenlijk?!
Implicaties van SOFT
Achter het gebruik van de term SOFT gaat een wereld schuil. Één die wij met zijn allen vaag en onbewust begrijpen. Het impliceert:
1.SOFT is niet ter zake doend
Softe zaken liggen buiten het werkdomein. Jawel er zijn wel raakvlakken maar is toch echt iets anders dan het werk waarvoor je ‘gesteld staat’.
2.SOFT is tijdrovend en tijdverspillend
Als we over softe zaken gaan spreken, dan weet je dat dit veel tijd kost. Het kent geen einde en daarbij moet je bedenken dat het eigenlijk geen doel in het werk dient.
3.SOFT is onzakelijk
Je hebt privé en zakelijk. Soft is het veld naast het zakelijke. Leuk om te verkennen. Zoals het lievelingseten van je collega te weten; het kan te pas komen, maar vaak niet.
4.SOFT is niet rationeel
Werk is rationeel, concreet en tastbaar. Dat andere niet. Dus irrelevant.
5.SOFT is niet S-M-A-R-T
Wat zijn de SMART doelen?’ (Hellup!) Niet goed vast te stellen, niet meetbaar dus SOFT!
6.SOFT is vrouwelijk
‘Vrouwen zijn beter in de zachte kant’. Dat krijg ik ook vaak te horen (je hebt zeker psychologie gestudeerd?). SOFT is meer een tijdverdrijf van ‘t vrouwelijk geslacht. Ze zijn emotioneel. Mannen zijn van ‘t denken, van geen gelul en actie!
7.SOFT heeft weinig met het échte werk te maken
Een optelsom van het voorgaande.
[Ken jij nog meer implicaties van SOFT, mail me n.vrancken@gespreksvoorzitter.nl.]
Waarom softe termen het werkveld binnen dringen
Hoe komt het nu dat in dit tijdgewricht de softe termen ons werkdomein en management speak binnen dringen. Daar zijn 2 belangrijke redenen voor:
Reden 1: We zijn uitgekakt in de controle drift
Wanneer we hechter en beter willen samenwerken. Als we anders willen gaan werken. De kwaliteit van ons werk omhoog moet. Het werkproces verbetering behoeft. Met al deze zaken -normale zaken in de werksituatie- hebben we met elkaar in gesprek te gaan. Vaak gaat dit heel goed, en brengen we het tot stand; we bespreken het, we maken afspraken en komen die na. Dan is er niets aan de hand.
Maar in al die gevallen waarin het NIET gebeurt. We bespreken het onvoldoende goed. Komen de afspraken, ondanks het aflopen van de vinklijstjes, ondanks het ‘monitoren’ van het werkproces en die afspraken, niet na, dan wordt het tricky.
Als controle, en nog meer controle, geen positieve beweging in het werk tot stand brengt. Ja dán, dan MOETEN we het taakgerichte domein wel verlaten. We zijn dan op dit veld ‘uitgekakt’. Zo moeten we ons begeven op het andere domein: het softe domein. Eigenlijk in de menselijke waarde en waardigheid. Want daar ligt de oplossing! We hebben dan een ander gesprek te voeren met elkaar. Wie is mijn collega, wat bepaalt hem/haar? Waarom doet hij/zij dat zo? Wat zit haar/hem dwars en waarom? Wat werkt wel voor haar/hem en ook voor ons allen? We moeten dus op zoek naar de diepere en achterliggende oorzaak van onvoldoende en verbeterd functioneren.
Deze menselijke waarde, die andere woorden, de mensgerichte aandacht, de onderlinge relatie mogen meer ‘ingebracht’ en geëntameerd worden in organisaties. Hoewel het al gebeurt, kan het nog sterker en sneller worden ontwikkeld.
Reden 2: Het Bewustzijn is groeiende
Deze reden lijkt zweverig. Zeker 16 jaar geleden zei een klant tegen mij op mijn vraag ‘welke ontwikkelingen zie jij tussen nu en 5 jaar?’. Zijn antwoord: ‘we gaan naar een tijd van groter Bewustzijn, naar een tijd van meer onthullingen; naar de waarheid’. Ik begreep dat toen niet. ‘k Heb dit wel onthouden. En nu herken ik het.
Er is meer aandacht voor het andere, niet rationele. We merken hoe het niet-zakelijke, het niet concrete, het zinsgevings deel (onze ‘why’) veel meer ons wezen bepaalt. En altijd al bepaald heeft. Onze resultaat fixaties, ons doelmatigheid denken, onze systeem hang en über-controle dat het Angelsaksisch evangelie ons decennialang heeft voorgehouden, knelt aan alle kanten. Ik durf wel te stellen dat het aantal burn-outs te maken heeft met het teveel eenzijdig benadrukken en het teveel eenzijdig belichten van dit rationele evangelie in werk.
De rationele kant is tot een monster geworden. Het is een miljoen keer uitvergroot onderdeel van het werkleven. Nu is de tijd gekomen voor ook de andere relevante onderdelen: voor zingeving, voor vertrouwen, voor warme en hechte onderlinge werkrelaties, oog voor de totale mens, voor zijn kwetsbaarheid en voor wederzijds begrip en compassie. Ook in de werksfeer. Daar komt nu aandacht voor en bewustzijn op. Daar zit nu onze ‘groei’ in.
Laten we het dus onder ogen zien en het niet-rationele, spirituele, onzakelijke, femine, zachte en al de termen die we hiertoe rekenen inclusief maken in het werkveld. Let’s talk SOFT! En als iemand rept over zweverig of de zachte kant, roep jij: ‘Let’s talk SOFT!’. Wees de vaandeldrager van de softe zaak. De ambassadeur van SOFT! Te starten vandaag!